خەڵك لە نێوان بەردەكانی سیزیف و بیلالی حەبەشیدا

02/07/2019

عیماد تەیب

ئەفسانەیەكی كۆنی گریك هەیە باس لەوە دەكات خواوەند (سیزیف)ی سزاداوە بە بردنەسەرەوەی بەردێكی گەورە بۆ سەر لوتكەی شاخێكی بەرز، بەر لەوەی سیزیف بەردەكە بگەیەنێتە سەر لوتكەی چیاكە خلۆر دبێتەوەو دەچێتەوە خواری چیاكە، دووبارە سیزیف كارەكەی لەسەرەتاوە دەست پێدەكاتەوە تادەیباتەوە نزیك لوتكەی چیاكە، جارێكی دیكە بەردەكە خلۆر دەبێتەوە... ئیدی ئەوە دەبێتە كاری سیزیف، هەرچەندە هەوڵ دەدات بەردەكە بگەیەنێتە لوتكە ناتوانێت.. سزای سیزیف بەو شێوەیە بەردەوام دەبێت لەكاتێكدا كارەكەی ئەنجامی نیەو دووبارە كردنەوەكەشی هیچ مانایەك نابەخشێت و تەنها لەدەستدانی تواناكانیەتی و هیچی تر.

ژیانی ئەمڕۆی  ئێمەی عێراقی رێك لەو بەردەی سیزیف دەچێت، حكومەتە یەك لە دوای یەكەكان دێن و بەردی دەستمان خلۆر دەبێتەوە بۆ خوارووی چیاكە، دەبێت سەر لەنوێ دەست پێبكەینەوەو لە ڕاستیشدا هیچ كارێكی نوێمان نەكردو هیچی تازەشمان بەرهەم نەهێنا، ئەو دووبارەیەی ژیانی ئێمە بێزاو بێئومێدی كردوین، بێزارییەكی بكوژ، هەركاتێك بەردی داواكاری و خواست و خەونەكانمان خستبێتە سەرشان، حكومەت لێمان بوەتە خواوەندی گریك و بە خلۆربوونەوەی (بەرد -داواكریی) بۆ بنی چیاكە سزامان دەدات و خەون و خولیا سەرەتاییەكانی ژیانمان هەواڵەی چاڵە قووڵەكان دەكات و گوێ بە خواستی راستەقینەمان نادات بۆ ئەوەی بە شێوەیەكی شایستە نەژین، بەو شێوەیە ئێمە بەردی داواكانمان خستۆتە سەرشان و حكومەتیش كارەكانی ئەمڕۆی خەڵك بە سبەینێیەكی نادیار دەسپێرێت و بەردەوام دەبێت تا ماوەی كابینە حكومیەكەی تەواو دەبێت و ئیتر لە كابینەی داهاتووی حكومەتیشدا هەمان شێوەو هەمان تاس و حەمامە.

ژیانی ئیمە ژیانی سیزیفە، ژیانی خەڵكی عێراق پڕیەتی لە بێبایەخی و پوچگەرایی و هیچ شتێكی شایستەی لەخۆ نەگرتووە، هیچ ئاسۆیی روون لەبەرچاوماندا نیە، كاردانەوەكان هەمیشە خراپن، بەتایبەتی لەو هەموو كێشەو نەهامەتیانەی لە هەموو لایەكەوە بەرۆكی گرتووین، ئەو هەموو ئاگرەی لە چواردەورمان كراونەتەوە، بڵێی قەدەری ئەم گەلە بێت وا ئێمە بووینەتە سیزیف و حكومەتیش خواوەندی گریك؟ وا رۆڵ و ژیانی هاوڵاتیانی ئێمە (لابەلایی و ناسەرەكییە) و بەردەوامیش لەعنەتی سیزیفمان بە كۆڵەوەیە؟
بەردێكی تریش هەیە كە بووەتە هۆی ئازادبوونی مرۆڤێك لە دەستی ستەم و سەركەشی و ملهوڕیی و پەرستن، ئەویش بەردەكەی (بیلالی حەبەشی)یە، ئەو بیلالەی لە ئاوارەیی و بێكەسیدا ئاینی ئیسلامی قبوڵكرد، بیلال كۆیلەیەكی ڕەشپێست بوو، كۆیلەی یەكێك لە دەسەڵاتدارە پارەدارەكانی قوڕەیش بوو بەناوی (ئومەیە)، كاتێك ئومەیە بە موسڵمان بوونی –نهێنی- بیلالی زانی، ویستی پەشیمانی بكاتەوە لە ئیسلام و بیگەڕێنێتەوە بۆ بتپەرستی، بیلال داوای ئومەیەی رەتكردەوەو ئەوەش بووە هۆی ئەوەی بیلال بچێتە ژێرباری ئەشكەنجەو ئازارێكی زۆرەوە، دوای ئەوەی هیچ سزایەك ڕۆڵی نەبوو بۆ گەڕانەوەی بیلال ، دواجار ئومەیە بڕیاریدا بە دانانی بیلال لەسەر زەوی لماویی و گەرمی بیابان و دانانی بەردێكی گەورە لە سەرسنگی، سەرەڕای تەنگی هەناسەو گەرمی ناوچەكەو ئازارێكی زۆر بۆ سەر سنگی بەڵام ئەو هەر (احد –احد)ی دەگوت، بە وتنی ئەو وشەیەش دەسەڵاتی قوڕەیشیەكانی هێنابوویە لەرزە.

 لەهەناوی سیستەمی پڕلە ستەم و بێدادی قوڕەیش دا سەر سوڕمانێكی گەورە هاتبووە كایەوە لە ئیمانی ئەو كۆیلە ڕەش و بێكەس و كارە بە موحەمەد پێغەمبەر(د.خ) ، دەیتوانی لەبەرامبەر ئەو هەموو هەڕەشەو ئازارەدا خۆی بگرێت و پارێزگاری لە بیروباوەڕەكەی بكات، بەم كارە ئەو كۆیلەیە توانی شكۆی ئومەیە و دەسەڵاتدارانی دیكەی قوڕەیش بشكێنێت، دوای بێئومێدی تەواوی ئومەیە لەگەڕاندنەوەی كۆیلەكەی بڕیاری دا بیفرۆشێت، یان بیگۆڕێتەوە بە كۆیلەیەكی دیكە، یەكێك لە هاوەڵان بڕیاری كڕینی دا –گەر هەڵە نەبم- ئەبوبەكری سدیق بوو، كڕینی ئەو كۆیلەیە  لە ئومەیە مانای پێبەخشینی ئازادی بوو، بەو خۆگری و بەردەوامیەی بیلال توانی ئازادی خۆی دەستەبەر بكات و لە هەمان كاتیشدا شكۆو دڕكی ستەمكاریی تێكبشكێنێت.

ئەگەر گەلیش بەداوی ژیانی خۆیەوە بێت ئەوا (دەبێت بە گژ قەدەریی خۆیدا بچێتەوە)، بەڵام پێدەچێت گەلانی عێراق زۆر دووربن لەم گوتەیەوە، ئیرادەو ورەیەك نیە بەرگەی ئازاری (بەرد)ەكەی بیلال بگرێت، قورساییەكانی ئەو بەردە ئاماژەن بۆ دەركەوتنی سەرەتاكانی سەربەخۆیی و ئازادیی، بەرگەگرتنیش واتە باوەڕو ئیمان بە شتێك كە لە پێناویدا خەبات بكەیت، بەداخەوە هەموو ئاماژەكان بەرەو سیزیفی دەچن، هەربۆیە ژێردەستەیی و تەواو نەبوونی سزاكان و دووبارە كردنەوەی ژێر دەستەیی بەردەوامە، مرۆڤ تا بەو شێوەیەبێت بێدەنگ و ملكەچ و گوێڕایەڵ بێت و لە پێداچەقاندنی دڕك و داڵدا بێدەنگی هەڵبژێرێت و هاوار نەكات دیل و ژێردەستەیی زیاتر هیچی تری لێ چاوەڕێ ناكرێت، ئەمە هەر ئەوەیە كە پسپۆڕانی دەرونی ناویان ناوە (العجز التلقینی - خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دانی فێركراو) كە لە ئەنجامی سیاسەتی حكومەتەكان و چەندین ساڵی فەرمانڕەواییان هاتوەتە كایەوە كە ئیرادەو ئیمان و قەناعەتەكانی لێوەرگیراوەتەوە، خەڵكیان كردوەتە خەڵكێكی بێدەسەڵات، خەڵكێك توانای گۆڕانكاریی تیایدا مردووە، رازییە بە تەسلیم بوون و ئەواقیعەی كە دێتە پێشەوە بۆی و خۆی گیرۆدەی وەهم و خەیاڵپڵاوی كردووە كە پێی وایە هەموو شتەكان لەچارەی نوسراوەو هەرواش دەمێنێتەوە تا مردن، هەربۆیە كاتێك بیر لەو بابەتە دەكەمەوە یەكسەر دەكەومەوە بیری ئەو وتەیەی كە دەڵێت: (فیرعەون و ئیمبراتۆرەكان بۆیە خۆیان وەك خودا ناساند، چوون دەیانبینی گەلێكیان لەبەردەستدایە خزمەتیان دەكەن و بیریش ناكەنەوە)..