گۆڕان چی ئەکات، ئەوانی تر چی ؟

31/03/2019

دابان محەمەد

ساڵی ۲٠٠٥ یەکێتی و پارتی، دوو یاسایان لە پەرلەمانی کوردستان دەرکرد(( یاسای سەرۆکایەتی هەرێم، یاسای دیوانی سەرۆکایەتی هەرێم))، سەرۆکی پەرلەمان لە یەکێتی بو، کۆمەڵ و یەکگرتوی ئیسلامیش لە پەرلەمان حزوریان هەبو، بێ ئەوەی دژ بن دامەزراوەی سەرۆکایەتی هەرێم بە ۱۸ دەسەڵاتەوە دامەزرا و دەستبەکار بو، ساڵی ۲٠٠۹ بە هەمواری دووەمی یاسای سەرۆکایەتی هەرێم، یەکێتی و پارتی پێکەوە دەسەڵاتەکانی سەرۆکی هەرێمیان تۆکمەترکرد تا لوتکە، لەگەڵ بانگەشە و ماڵ بە ماڵ گەڕان بۆ کاندیدی پارتی بۆ سەرۆکایەتی هەرێم، وتەکەی ئەوکاتی یەکێتی مەشهورە (( بە کوێرای چاوی ناحەزان چوار ساڵی داهاتو و دواتریش، سەرۆکی هەرێم هەر کاک مەسعودە و  هەر کاک مەسعود دەبێت))!

لە ۳٠ی ٦ ی ۲٠۱۳ یەکێتی، ویلایەتی سەرۆکی هەرێمی بە ڕێککەوتنێک لە دەرەوەی پەرلەمان درێژکردوە و بە چەپڵە لێدان لە پەرلەمان تێی پەڕاند. 
 
موبارەکەی ٤٥ کورسی بۆ پارتی.

لەپێش هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان، گۆڕان و چەند لایەنێکی تر لەگەڵ ئەوە بون هەڵبژاردن ئەگەر بۆ ماوەیەکی کەمیش بێت دوا بخرێت، یەکێتی  دۆخی ناوخۆیی گۆڕان و ماندوبون و بێ ئومێدی خەڵکی قۆستەوە و شان بە شانی پارتی سور بو لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن، لە بۆسەدابو قەرەبوی هەردوو هەڵبژاردنی ۲٠٠۹ و ۲٠۱۳ لە زۆنی سەوز بکاتەوە و بە تەزویریش بێت چەند کورسییەک لەپێش گۆڕانەوە بێت، چاوی خستە سەر سلێمانی و هەولێر و دهۆکی بەجێهێشت بۆ پارتی، دەرەنجامی هەڵبژاردن بەو شێوەیە بو بینیمان، گۆڕان ڕازی نەبو بە دەرەنجامەکان، لەپێناو قبوڵکردنی ئەو نەتیجەیەش هەڵیان کوتایە سەر گردەکە و نوێنەرەکەشیان لە کۆمسیۆن، لە درەنگانێکی شەودا و بە ئیمزاکردنی دەرەنجامی هەڵبژارنەکە ٤٥ کورسی بۆ پارتی موبارەکە کرد.

لە پەرلەمانی عێراقیش لە پێناو بەرژەوەندی شەخسی و حزبی، پرسی سەرۆکایەت کۆماری یەکلاکردوە، بێ پرس و ڕاوێژ و بێ گەڕانەوە بۆ هیچ لایەنێک، بە تاقی تەنیا، لەگەڵ لایەنی عەرەبی و تەنانەت وڵاتانی دەرودراوسێ رێککەوتنی کرد تا ئاستی ئێسقان شکاندن.

گۆڕینی سیستمی سیاسی بۆ پەرلەمانی پرۆژەی ئێمەیە، پێشتر لایەنەکانی تر یان بەلایانەوە گرنگ نەبوە، یان درکیان پێنەکردوە، یان ئازایەتیان تێدا نەبوە لە بەرامبەر پارتی، یان وەک تاکتیک بۆ دەستکەوتی زیاتر ((وەک ئێستا دەیبینین))بەکاریان هێناوە، ساڵی ۲٠۱٥ کاتێک بزوتنەوەی گۆڕان پرۆژەی بە پەرلەمانیکردنی سەرۆکایەتی هەرێمی خستەڕوو، لایەنەکانی دیکەش پرۆژەیان هەبو، کە کودەتا بەسەر پەرلەماندا کرا، کشانەوە و هەندێکیشیان بون بە تەواوکەری پارتی بۆ کاروباری پەرلەمان، کە لێکەوتەکەی ڕیفراندۆم و ۱٦ ی ئۆکتۆبەر بو، ئێستاشی لەگەڵ بێت، پرسی سەرۆکی هەرێم لای یەکێتی و ئەوانی تر، پرسێکی ستراتیژی نیە، بەڵکو یان تاکتیکیە و لە ڕێگەیەوە چەندی لە چی دەستکەوێت سازشی لەسەر دەکات، یان بابەتێکە بۆ موزایەدەی میدیایی نەک سیاسیش.

لە ئێستادا وەک بزوتنەوە گۆڕان هەم قەبارە و هەم سەنگی خۆمان دەزانین، لە هەموکات زیاتر سورین و پێداگرین لەسەر بەرنامەی سیاسی ئەم بزوتنەوەیە، ئەگەر لە ڕابردودا تەنیا لەسەر بەرنامەکانی پێداگر بوین، لە ئێستادا وەفا و بەڵێنەکانمان بۆ کاک نەوشیروان سورتری کردوین، ڕەنگە پرسی سەرۆکایەتی هەرێم سەد لە سەد لە ئاستی چاوەڕوانی ئێمەدا نەبێت، هەڵبژاردنی سەرۆک لە ناو پەرلەمان، ئەگەر هەنگاوێکی سەرەتایی سیستمی پەرلەمانیش بێت گۆڕان ناویەتی، گرنگە کار بکەین بە هەمو لایەکەوە لە دەستور سیستمی پەرلەمانی بە تەواوی مانا جێبەجێ بکرێت، بە تایبەت دەستور پرسێکی نیشتمانیە و تەوافوقی هەمو لایەکی پێویستە.