10:24 - 10/12/2018
رۆڵی متمانەپێكراوترین پیاوی تاڵەبانی كاڵدەبێتەوە
ئەو پیاوەی لەلای جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی نیشتمانی متمانەپێكراوترین بوو، رۆڵی لەئێستادا نەماوەو لەكۆبوونەوەكانی حیزبەكەی ونە، ئەویش دلێری سەید مەجیدە.
لەسەردەمی شاخدا رۆژێك دلێری سەید مەجید لەبەرزایی شاخێك دێتە خوارەوە‌و لادەداتە سەر كانییەك، كە چەند پێشمەرگەیەك لەسەر كانییەكە وچان دەدەن، پێشمەرگەكان لێی دەپرسن: "كاك دلێر ئۆغركەی بۆ كوێ دەچی؟ ئەویش لەوەڵامدا دەڵێ دەچمە سەرەوە!"، پێشمەرگەكان پێیان سەیر دەبێت ئەو وا سەر بەرەوخوار دەڕوات، كەچی دەڵێت: "بۆ سەرەوە دەچم"، وەڵامی دووەمی دلێر قەناعەتپێكەر دەبێت بۆ پێشمەرگەكان رووندەكاتەوە "مام جەلال لەهەر شوێنێ بێك ئەوە سەرەوەیە".
ئەمە چیرۆكێكی راستەقینەیەو وەك نوكتە‌و گەپ دەگێڕدرێتەوە، بەڵام ئەو قسەیە‌و راستی ژیانی دلێر رێك بەوجۆرەیە، كە بووەتە نوكتە، چونكە تا مام جەلال لەژیان بوو، لەهەركوێ بێ ئەوە سەرەوە بوو.
دلێری سەید مەجید، ناوی راستەقینەی (ئەكرەم مەجید)ە، زیاتر لە 45 ساڵ بێ ئەوەی كەسانی دوور لەو هەڵیبێنن رۆڵی درێژەی هەبوو، كە رۆڵەكەی لەهەناوی شۆڕشی نوێوە سەر دەردێنێت‌و تا كۆچی دوایی جەلال تاڵەبانی بەردەوامی هەبوو.
ئێستا، كە لەساڵەكانی پیری تەمەنییەتی هێشتا دەستی لەیەكێتی‌و رێبارزەكەی بەرنەداوە، كە سەردەمێكی زۆر تا تاڵەبانی مابوو، كەس نەیدەزانی پۆست‌و دەسەڵاتی ئەو پیاوە بەفەرمی چی بوو، بەڵام هەمیشە لەكۆبوونەوە گرنگەكان لەسەر مێز ئامادەیی هەبوو.
جەلال تاڵەبانی ساڵی 2017 كۆچی دوایی كرد، كە رەنگە كۆچی دوایی ئەو بووبێتە هۆی ئاوابوونی ئەو خۆرەی دلێری سەید مەجید، ماوەی 40 ساڵ دەگەشایەوە، چونكە ئەو لەدوای ناشتنی تەرمی تاڵەبانی لەماوەی ئەم ساڵە كەمترین دەركەوتنی هەبووە.
لەشەهید ئارامەوە بۆ لای مام جەلال
دلێری سەید مەجید، لەپێڕی یەكەمی ئەندامانی كۆمەڵەی ماركسیسی لینینیی كوردستانە دواتر (كۆمەڵەی رەنجدەران) لەسەرەتای حەفتاكانی سەدەی پێشوو، ساڵی 1975 پاش دەستگیركردنی سەركردەكانی كۆمەڵە، دلێر لەهاوڕێ زۆر نزیكەكانی شەهید ئارام‌و ئەندامانی كۆمیتەی هەرێمەكان بووەو بەشێكی زۆری كۆبوونەوە نهێنییەكانی كۆمەڵە بەڕابەری شەهید ئارام، لەماڵی ئەودا لەشاری سلێمانی ئەنجامدراون.
دلێر لەكۆتایی ساڵی 1976 دوای سەر نەگرتنی هەوڵی كوشتنی پارێزگاری ئەو كاتی سلێمانی، كە تێیدا بەشداری كردووە، شاری سلێمانی جێهێشتووەو چووەتە شاخ‌و لەوێ وەكو كادرێكی سیاسی كۆمەڵە‌و یەكێتی كاری كردووە.
لەكۆبوونەوەی فراوانی كۆمەڵە لەساڵی 1978 بەئەندامی سەركردایەتی كۆمەڵە هەڵبژێردراوەو تاساڵی 1980 بە هەمان پلەی حیزبییەوە ماوەتەوەو لەو ماوەیەشدا بووەتە جێی سەرنجی سەركردەكانی یەكێتیو باوەڕ‌و متمانەیەكی زۆری بەدەستهێناوە.
لەساڵی 1980 تاساڵی 1985، هیچ پۆستێكی فەرمی نەبووە، نە لەناو یەكێتیو نە لەناو كۆمەڵەدا، بەڵام هەر بەمتمانە پێكراوی تەواوی مام جەلال، نەوشیروان مستەفا‌و سەركردەكانی دیكەی كۆمەڵە‌و یەكێتی ماوەتەوە.
ساڵی 1981 مام جەلال بەنوێنەرایەتی خۆی، دلێر ناردووەتە تاران تا لەگەڵ ئیمام خومەینی‌و سەركردە باڵاكانی شۆڕشی ئیسلامی ئێران، وتوێژ بكات‌و پەیوەندی نێوان كورد‌و دەسەڵاتدارانی تازەی تاران دابمەزرێنێت.
ئەوە سەرەتای كردنەوەی دەرگایەك بووە بەڕووی شۆڕشی كوردستانی عێراق لەلایەن كۆماری ئیسلامی ئێرانەوەو هەر ئەوەش بناغەی پەیوەندییەكانی نێوان یەكێتیو ئێران بووە، كە تائێستاش بەتوندوتۆڵی بەردەوامی هەیە.
بەهۆی ئەوەی لەزۆرێك لەشاندەكان بەشداری گفتوگۆی كردووە، بەشێك لەهاوڕێكانی دلێری سەید مەجید دەڵێن: "لەشاخ كاروباری ئیداری‌و پەیوەندی دیپلۆماسی (بەتایبەت لەگەڵ بەرپرسانی پایەبەرزی كۆماری ئیسلامی ئێران) جێبەجێكردووە، كە تەنیا بەو جێبەجێكراون، كە ئەوەش وێنەیەكی تایبەتی لای سەركردایەتی یەكێتی بۆ دروستكردووە"، كە لەوە بەدواوە بووەتە باوەڕپێكراوترین كەس لای تاڵەبانی‌و تا دوایین ساتەكانی مانەوەی لەسەر گۆڕەپانی سیاسی باوەڕ‌و متمانەیەكی زۆری پێی هەبوو.
هەوێنی ماست
لەوەتەی یەكێتی هەیە، سیمایەكی دیاری قۆناغەكانی ململانێ‌و كێبڕكێی كەسی‌و گروپ‌و باڵەكان بەردەوامی هەبووە، كە وەك شێرپەنجەی ئەو حیزبەیە، بەڵام دلێری سەید مەجید هیچكات نەچووەتە ناو ئەو كێبڕكێیانەو تەنانەت هەمیشە وەك میانگیر كاری كردووەو لایەنگیری بۆ هیچكام لەلایەنەكانی ململانێی‌و كێشەكان نەبووە.
لە كێشەی (ئاڵای شۆڕش) تا ساتی دەستبەسەركردنی مەلابەختیار‌و پشكۆ نەجمەدین لەگوندی تەكیەی قەرەداخ، ئەو لەگەڵ مەلا بەختیار‌و پشكۆ‌و هەڤاڵانی دیكەیان پەیوەندی هەبووە، بەڵام ئەو دۆستایەتی‌و پەیوەندییانە نەبوونە ئاریشە بۆی لەلایەن سەركردایەتی یەكێتیو لەسەر ئەو پەیوەندییانە هیچ سزایەكیشی وەرنەگرت.
دلێر لەهەموو قۆناغ‌و سەردەمەكاندا بۆ یەكێتیو كێشەكانی ناو یەكێتی وەكو هەوێنی ماست بووەتە هۆی چارەسەری كێشەكان‌و تەنانەت لەجیابوونەوەی نەوشیروان مستەفا لەیەكێتی‌و دروستكردنی بزووتنەوەی گۆڕان، تا واژووكردنی رێككەوتنی دەباشان‌و رێككەوتنی ستراتیژی نێوان گۆڕان‌و یەكێتی رۆڵی نێوەنگیری هەبووە.
ئەمە لەكاتێكدا ئەو پیاوە توانایەكی ئەوتۆیشی نییە بۆ قسەكردن‌و قەناعەتپێهێنان، بەڵام چونكە لەكەسە هەرە دڵسۆز‌و خەمخۆرەكانی یەكێتییە، سەركردەكانی ئەو حیزبەو تەنانەت ئەوانەشی لەیەكێتی جیابوونەتەوە گوێی بۆ دەگرن‌و رێز لەو ماندوو بوون‌و دڵسۆزییەی دەگرن.
چیرۆكی پێنج ملیۆن دۆلارەكە
دەگێڕنەوە دوای رووداوەكانی 31ی ئابی 1996و گەڕانەوەی یەكێتی لەئێران، مام جەلال پێنج ملیۆن دینار، كە بۆ یەكێتی پەیداكراوە، بەسەر پێنج بەرپرس‌و سەركردەی یەكێتیدا دابەشدەكات تا وەبەرهێنان‌و سەرمایەگوزاریی تێدا بكەن بۆ سەر دارایی حزب. دلێری سەید مەجید یەكێكە لەو پێنج كەسە.
ساڵان دێن‌و دەچن، لەو پێنج كەسەدا، كە مام جەلال رایسپاردوون تەنیا دلێرە دەست مایە‌و قازانجی دیارە، چوارەكەی تر پارەكە یان بە نیوە ناچڵ یان هەر هیچی ناگێڕنەوە، بەڵام دلێر ملیۆنە دۆلارەكە دەكات بە چەند ملیۆنێك‌و سەرمایەكی زۆر دەخاتە ناو خەزێنەی حیزبەوەو هەر لێرەوە بیرۆكەی (كۆمپانیای نۆكان) گەڵاڵە بووە، كە ئەو كۆمپانیا ئێستا بووەتە شادەماری ئابووری یەكێتیو ساڵانێكی زۆر داهات‌و خەزێنەی ئەو حیزبەو كۆمپانیاكەش لای دلێری سەید مەجید بوو.
بۆچی دلێری سەید مەجید رۆڵی لەناو یەكێتی كاڵدەبێتەوە؟
ئەوەی جێگەی سەرنجە ئێسا رۆڵی ئەو پیاوە بەتەواوی لەناو یەكێتیو لای نەوەكانی تاڵەبانی كاڵ بووەتەوەو ئاستی پەیوەندییەكانی دلێری سەید مەجیدیش ئەوەندە لەبازنەیەكی تەسكدایە، ئەستەمە وەڵامی ئەو پرسیارە بدەیتەوە، بۆچی دلێری سەید مەجید رۆڵی لەناو یەكێتی كاڵدەبێتەوە؟