چیرۆكی هاوشێوەکەی عودەی سەدام حوسێن‌

پەیسەر

ئیتر ئەوە رەفتاری دیكتاتۆرەكان بووە هەر لە سەرەتای مێژووەوە، ئەوان بەردەوام لەبیری خۆیان و ماڵ و منداڵ و ئەربابەكانی خۆیاندا بوون و بۆ ئەو مەبەستەش بەردەوام بۆ بەرزبوونەوەی خۆیان و پاراستنی گیانیان پەنایان بردوەتە بەر بەكارهێنانی ئەوانی تر، ئەوانی تر هەندێكجار كەسە هەرەنزیكەكانیشی گرتوەتەوە، ئەوانی تر هەموو ئەوانەن كە لە دەرەوەی بەرژەوەندییە دیارو نادیارەكانی ئەوانەوەن.

یەكێك لەوانەی كە بەشێك لە لاپەڕەكانی مێژووی عێراقیان رەش كردۆتەوە، ئەو ماوەیەیە كە سەدام حوسێن چەتەگەرانە لەرێگەی حیزبی بەعسەوە دێتە پێشەوە، ئیدی ئەویش نەوەكانی دەبنە چەتەزادەو بەردەبنە گیانی خەڵكی هەژارو داماوی ئەو پێكهاتە جیاوازانەی كە لە سنووری عێراق دا نیشتەجێن، ئەگەر باوك بۆ مانەوەی خۆی خیانەت لە هاوڕێكانی بكات و پەنا بباتە بەر كوشتنی ژن براكەی(عەدنان خەیروڵا تولفاح-1940- 1989) كە خاڵۆی منداڵەكانی و خالۆزای خۆشی بوو، عەدنان ئەوەندە دڵسۆز بوو كردبوویە وەزیری بەرگری وڵاتەكەی كە چی لە رۆژی (4/5/1989) لەنێو كۆپتەرێكدا ئاگری تێبەرداو كوشتی، ئەگەر ئەوە وەفاو پیاوەتی باوكێك بێت بەناوی سەدام حوسێن ئیدی دەبێت چاوەڕێی چی بكرێت لە عودەی و قوسەی كوڕانی، عودەی نەك هەر وەجاخی باوكی رۆشن كردبوو، بەڵكو دەبوو رەحمەت بۆ كفن دز بنێرێت. سەدام حوسێن هاوشێوەی خۆی دۆزیبویەوە وكوڕەكەشی بۆ خۆشاردنەوە بیری لەوە كردەوە، ئەو لەماوەیەكی زۆر كورتدا توانی هاوشێوەكەی خۆی پەیدا بكات و لەبری خۆی بینێرێتە هەموو شوێنە مەترسیدارەكان.

ناوی تەواوی ئەو (لەتیف یەحیا صاڵحی)یەو لە دایك بووی 14/6/1964 ی بەغدادەو خوێندنی زانستە سیاسیەكانی لە زانكۆی بەغداد لە ساڵی 1986 تەواو كردووە، لەتیف وەك دەگوترێت هەرچەندە لە بەغداد لەدایك بووە، بەڵام بەڕەگەز كوردەو هەندێكی تریش دەڵێن بەڵی كوردی زانیوە بەڵام مەسیحی بووە.
لەتیف و عودەی هەر لە كاتی خوێندنی ناوەندییەوە هاوڕێكانی پێیان دەگوتن كە ئێوە لەیەك دەچن، بەڵام بەپێی گوتەكانی ئەو بێت بە هۆی رەفتارە ناشیرینەكانی عودەیەوە پێی ناخۆش بووە كە پێی بگوترێت تۆ لەو دەچیت.. لەتیف لە وێنەكێشاندا دەستێكی باڵای هەبووە، كاتێك لە ساڵی 1979 سەدام حسین دەبێتە سەرۆك كۆماری عێراق، عودەی بە لەتیف دەڵێت كە وێنەیەكی باوكی بكێشێت، ئەو دەڵێت هەرچەندە من پێم ناخۆش بوو كە وێنەی سەدام حسین بكێشم بەڵام لەترسی ژیانی خۆم ناچار بووم وێنەی سەدام حوسێنم كێشا..
لەتیف وەك هەركەسێكی تری عێراقی لەسەردەمی جەنگدا دەچێتە سەربازی و لەبەر ئەوەی هەڵگری بڕوانامەی زانستە سیاسیەكان دەبێت دەینێرنە چەند خولێكی سەربازی و دواجار دەبێتە ملازمی پلە یەك.

نامەیەكی بەپەلەی نوسینگەی سەرۆك كۆماری عێراق سەرجەم خەونەكانی لەتیف دەكاتە بڵقی سەر ئاوو ئاراستەكانی ژیانی دەگۆڕێت، نامەكە زۆر نهێنی و بەپەلە دەبێت و تیایدا هاتووە( لەتیف یەحیا)لە هەركوێ هەبێت دەبێت لەماوەی 72 كاتژمێردا لە نوسینگەی سەرۆك كۆمار بێت و بە پێچەوانەوە كەسی كەمتەرخەم روو بەڕووی لێپێچینەوەی دەبێتەوە.

كاتێك بەرپرسە سەربازیەكەی لەتیف ئەو فەرمانە ئاراستەی دەكات و پێی دەڵێت بە خێرایی بگاتە كۆشكی كۆماری، ئیدی ترسێكی گەورە بەرۆكی دەگرێـت، ترسێك كە نازانێت سەری لە چییەوە دەردەچێت، ئەو لەو ساتانەدا وا بیری دەكردەوە كە تۆمەتێكیان لە دژی چنیەوەو ئیدی كۆتاییەكانی ژیانی بەچاوی خۆی دەبینێت. چوون ئەو رۆژانە ئەگەر یەكێك بانگهێشتی ئەو شوێنانە بكرایە جارێكی تر چاوی بە دونیا نەدەكەوتەوە، كاتێك دەگاتە كۆشك و لە پرسگەكەدا خۆی دەناسێنێت، دوای تەنها دە خولەك ئۆتۆمبێلی مارسیدس مۆزلینی سەرۆكایەتی دێت بە شوێنیدا و دەیباتە بەردەم كۆشكێكی زۆر گەورەو فەرمووی چوونە ژورەوەی لێدەكەن، كاتێك دەچێـتە نێو كۆشكەوە یەكسەر چاوی بە عودەی كوڕی سەدام حسین دەكەوێت .

لەتیف تا ئەو كاتەش نەیدەزانی مەسەلە چییە، عودەی بە باشترین شێوە پێشوازی لێدەكات و پاش حەسانەوەو قسەوباسی سەردەمی قوتابیەتی، پێی دەڵێت: ئێستا چی دەكەیت و لەكوێیت؟ لەتیف لە وەڵامدا دەڵێت ملازمی پلە یەكی سەربازییەو لە خزمەتی سەربازیدایە، عودەی دەڵێت، سوپاس بۆ خوا هەر یەكەمان بە شێوەیەك لە خزمەتی سەرۆكداین، عودەی دەڵێت پێت چۆنە ئیدی پێكەوە كار بكەین؟ ئەویش تێنگات و بە سەرسوڕمانەوە دەڵێت: یانی چۆن؟ ئەڵێت لە مڕۆوە تۆش دەبیتە كوڕی سێیەمی سەركردە، لەتیف لە ترسدا دەڵێت هەموومان كوڕی سەرۆكین، بەڵام چۆن؟ ئەڵێت خۆتۆ دەزانی من و تۆ چەندە لەیەك دەچین؟ كەواتە لەمڕۆوە تۆ دەبیتە فیدایی و قەزاوەگێری من، لەتیف هێشتا لەم ئاماژانە تێناگات، بۆیە دەپرسێت: یانی من ببمە پاسەوانت، نا تۆ دەبیتە عودەی دووەم.

چركەساتی بڕیاردانی لەو شێوەیە ئەوەندە سەختە كە مرۆڤ بوونی خۆی لەبیر دەكات، ترس هەموو گیانی دادەگرێت و كەمێك دەشڵەژێت، كاتێك عودەی هەست بەوە دەكات، بۆ هێوركردنەوەی دەڵێت چا دەخۆیتەوە یان شەربەت؟ لەتیف دەڵێت هێشتا وشەی شەربەت لە زارم نەكەوتبووە خوارەوە یەكسەر شەربەت ئامادە بوو، لەوەوە تێگەیشتم چاوپێكەوتنەكەمان لە ژێر كۆنترۆڵ و چاودێری خەڵكی تردایە، ئەوانە كێ بوون نازانم؟.

هێشتا لەتیف لە خواردنەوە شەربەتەكەی تەواو نەبووە كە عودەی دەپرسێت: بڕیارتدا؟ لەتیف دەڵێت: پرسیارێك بكەم؟ بەڵام تكایە بە روونی و بێ پێچ و پەنا وەڵامم بەرەوە: ئەگەر من قبووڵی بكەم دەبمە كوڕی سێیەمی سەرۆك ، ئەی ئەگەر رەتیبكەمەوە چی دەبێت؟ ئەویش لە وەڵامدا دەڵێت ئەگەر قبوڵی بكەیت تۆ كوڕی سێیەمی باوكمی، ئەگەر قبوڵیشی نەكەیت هەر هاوڕێ خۆشەویستەكەی جارانی و دەگەڕێیتەوە شوێنی خۆت.

 

لەتیف دەڵێت: ویستم خۆم لەو دۆخە ناهەموارە بشارمەوەو پاساوێك بهێنمەوە، وتم من سه‌ربازم ئەو كاتەی كە مۆڵەت وەردەگرم خەریكی بازرگانی دەبم و لەو رێگەیەوە پارە پەیدا دەكەم، كەچی عودەی زەردەخەنەیەكی واتادار دەكات و دەڵێت هەر زۆر باشە منیش هیوایەتم بازرگانییە. لەتیف باس لەوە دەكات نەمزانی چۆن بوو گوتم: بمبوورە ناتوانم.
هێشتا وشەی ببورە لە زاری لەتیف دا داناكەوێت كە عودەی بە توڕەییەوە شوێنەكە جێدەهێڵیت و دوو لە بەرپرسی پاسەوانەكانی عودەی (مەقسود سامەڕایی و عەزام تكریتی) هەڵدەكوتنە سەری و ئەستێرەكانی سەرشانی بە ناشیرینی لێدەكەنەوەو چاوی دەبەستنەوە، بە شێوازێكی زۆر ناشیرین مامەڵەی لەگەڵ دەكەن، دوای حەوت شەو و رۆژ كاتێك هێناویانەتە دەرەوە دەڵێت ویستم تۆزێك خۆم وانیشان بدەم كە هێشتا بڕستم لێنەبڕاوە.

گوتم: ئێوە ناتوانن من والێبكەن، من ئەفسەرم لەوەزارەتی بەرگری، كەچی گوتیان: وەزیرەكەت و هەزاری وەكو تۆش قۆندەرەن.
لەتیف دەڵێت: ئیدی من لەوە تێگەشتم هیچ بوارێكی دەرباز بوون نەماوەتەوە، بۆیە گوتم: كاغەزی سپی واژۆ دەكەم.

دوای ئەوە بەڕێزەوە رەوانەی كۆشكی ژماره‌ حه‌وت كرام كە خانووی تایبەتی عودەی بوو، لەوێوە كەوتمە نێو رۆڵ بینین، دوای پێنج رۆژ دوو كەس بە جلوبەرگی مەدەنییەوە هاتن و هەموو شتێكیان پێگوتم، ماوەی چەند رۆژێك دوای ئەوەش چەند پزیشكێك هاتن و بە زمانی ئینگلیزی و رووسی قسەیان دەكرد و كەوتنە پشكنینی هەموو جەستەم، دەركەوت كە من تەنها سێ سانتیمەتر لە عودەی كورتترم، ددانەكانی عودەی لەوانەی من لە پێشترن و زۆرتر دەردەكەون، بۆیە بڕیاریاندا كە لە پێكردنی قۆندەرەی بەرزتر باڵاكەم چارەسەر بكەن و بە ئەنجامدانی نەشتەرگەری بۆ ددانەكانم چارەسەری ئەو كێشەیەش بكەن.

رۆژی دوایی بردمیانە لای دكتۆر ئەحمەد ناوێك كە پزیشكی تایبەتی ددانی عودەی، پاشان بردمیانە لای سەرتاشێك بەناوی ئیسماعیل و پێیان راگەیاند كە وەك عودەی سەرم چاك بكات.. عودەی لە دەربڕینی پیتی(ڕ)دا كەمێك كێشەی هەبوو، هەوڵمداو فێربووم.
ئیدی لەو كاتەوە دەبوو سەیری ئەو فیلمانە بكات كە هی عودەین و لە كۆڕو كۆبونەوەكاندا چۆن قسە دەكات و چۆن رەفتار دەكات. دەبوو بچێتە ئەو شوێنانەی كە سزای خەڵكی تێدا دەدرا، لەوانەش كوشتن و تێزاب و هەڵواسینی ژنان بە قژ و جۆرەها شێوازی تر چوون ئیتر لەتیف دەبێـتە عودەی دووەم، دوای ئەوەی هەموو كارەكان بەرەو پێشەوە چوون لە رۆژی 15/10/1987 ئاگاداری سەدام حسین دەكرێتەوە كە هەموو شت بەباشی بەڕێوە دەچێت.

یەكەم دەركەوتنی لەتیف لە رۆڵی عودەی دا دەگەڕێتەوە بۆ كۆتاییەكانی ساڵی 1987 كە بریتی بوو لە ئامادە بوون لە یاریگای شەعب لە بەغداد بۆ بینین و دابەشكردنی خەڵات بەسەر یاریزانەكاندا، دوای ئەوەی هەموو شتەكان ئامادە دەكرێت، وەك چۆن عودەی هەڵسوكەوتی كردووە بە هەمان شێوەلەتیف مامەڵەو هەڵسوكەوت دەكات. دوای ئەوە كە بەسەركەوتووی ئەو كارە ئەنجام دەدات دەگەڕێتەوە عودەی زۆر بەباشی پێشوازی لێدەكات و ئەملاولای ماچ دەكات، ئەو رۆژە لاپەڕەیەك دەخەنە بەردەستی تا واژۆی بكات، لەو بەڵێن نامەیەدا هاتووە هەرشێتێك بۆنی ئەوەی لێوەبێت كە ئەو نهێنییە ئاشكرا بكات سزاكەی مردنە.

ئەو رۆژانە ژیانی لەتیف تێكەڵەیەك دەبێت لە بەهەشت و دۆزەخ، بەهەشتێك لەناو ئەو هەموو نازونیعمەتانەدا كە عودەی تێدابووەو دۆزەخێك كە لەنێو تاوانەكانی عودەی و زیندانیكردن و ئەشكەنجەدان و جگە لەوانەش ئەشكەنجەی ویژدانی و رۆحی ئەوەندەی تر ئاگری دۆزەخێكی نادیاری بۆ لەتیف دروست دەكات. بەڵام ناچار بوو، دەبوو لەنێوان بەهەشت و دۆزەخدا ژیانێكی لەو جۆرە هەڵبژێریت.
رۆژی 28/4/1988 ساڵڕۆژی لەدایك بوونی سەدام حوسێن بوو، دەبوو لە هەموو عێراق شادی و خۆشی بگێڕێت، بۆ ئەو مەبەستە عودەی لەتیف رادەسپێرێت كە بچێتە بەرەكانی جەنگ و لەوێ‌ لەناو سەربازەكان و لەبەرەكانی جەنگ شادی بگێڕێت، لەتیف دەڵێت: بە كۆپتەرێكی سەربازی چووینە عەممارە و لەوێشەوە بۆ بەسرە، بەرپرسە سەربازیەگەورەكان دەهاتن و پێییان دەگوتم (سەیدی) بە مندا سڵاوو رێزیان دەناردەوە بۆ سەدام حوسێن... كارەكان زۆر بە ئاسایی بەڕێوە چوون، كاتێك گەڕامەوە عودەی زۆر زۆر دڵخۆش بوو.

دوای ئەوەی لەبارەی رۆڵی سەركەوتووی لەتیفەوە باس دەكرێت، سەدام حوسێن حەزدەكات لەتیف ببینێت، بەڵام پێی دەڵێن ئاگای لە خۆی بێت و ئەگەر ئەو دەستی نەهێنا بۆ تەوقەكردن ئەم دەست نەبات، لەتیف باس لەوە دەكات كاتێك چووەتە لای سەدام ئەو پێی گوتووه‌"خودا دوو كوڕی بەمن بەخشیوە تۆ سێیەم كوڕی منی" هەموومان پێكەوە خزمەتی عێراق دەكەین، هەموو دەرگاكان لەبەردەمتدا كراوەن بەڵام ئاگات لە تووڕەبوونم بێت، ئەو دەڵێت لەو دانیشتنەدا عودەیش لەوێ بوو بۆیە یەكسەر گوتی: گەورەم ئیشەڵا هەموو شتێك بە پێی خواستی تۆو گومانی باشی جەنابت دەبێت.

یەكێك لە كارەكانی لەتیف پێشوازی كردن بووە لە نوێنەرایەتی ئۆڵۆمپیەكانی وڵاتان، بەنموونە پێشوازی كردن بووە لە نوێنەرانی تیپی تۆپی پێی كوەیت، لەتیف باس لەوە دەكات كە یاریەكەیان بە تیپی كوەیت دۆڕاندووە، عودەی زۆر نیگەران و تووڕە دەبێت، لەتیف دەڵێت من بە عودەیم گوت: ئەمە یارییەو بردنەوەو دۆڕاندنی تێدایە، دەڵێت عودەی لەناكاو یەك زللەی بەهێزی لێدام، ئەڵی منیش هەر ئەوەندەم گوت: ئاوا وەڵامی چاكەكانم دەدەیتەوە؟
لەو ماوەیەدا كە لەتیف رۆڵی عودەی دەبینێت تەنها یەك جار بۆ ماوەی دوو كاتژمێر رێگەی پێدراوە سەردانی كەس و كارەكەی بكاتەوە لەناوچەی ئەعزەمیەی بەغداد، ئەو دەڵێت لە كاتژمێر دەو نیوی شەوێكدا مارسیدسێك بردمیە بەردەم ماڵەوە، بە دسداشەوە دابەزیم، كاتێك باوكم دەرگای كردەوە بورایەوەو كەوتە سەرزەوی، ئیدی بۆماوەی دوو كاتژمێر مامەوەو دواتر گەڕامەوە كۆشكەكەی عودەی، ئەو دەڵێت سەردانەكەت پێخۆش بوو، منیش گوتم: بەڵێ‌.

لەكاتی جەنگی داگیركردنی كوەیت دا لەتیف لە رۆڵی عودەی سەدام حوسێن دا بۆ ماوەی چوار رۆژ لە كوەیت دەمێنێـتەوە،ئەو لەناو بەرپرسە سەربازیەكاندا دەبینرێـت و كاری ئەوش بریتی دەبێت لە سەرپەرشتی كردنی بانكەكانی كوەیت و ناردنەوەی  ئۆتۆمبێلە زۆر نایابەكانی (بی ئێم دەبلیوو) و (مارسیدس)و (جاگوار) بۆ نێو كۆشكەكانی عودەی لە بەغداد، ئەو باس لەوە دەكات چووبێتە لای هەركەسێكی سەربازی ئاسایی یان بەرپرس وەك عودەی رەفتاریان لەگەڵ كردووەو بەودا سڵاوو رێزیان بۆ سەدام حوسێن ناردووە.

یەكێك لەو روداوە سەیرانەی كە لەتیف دەیگێڕێتەوە لەبارەی تاڵانی كوەیت و تاوانباری سەركردەكانی بەعسەوەیە، ئەو دەڵێت: عەلی حەسەن مەجید بڕێكی زۆر قاڵبە ئاڵتوونی خستە نێو تابووتێك و ئاڵایەكی عێراقی لێپێچاو بە موقەدەمێكی گوت بیباتە باخەكەی خۆی، ئەو دەڵێت لەو رۆژانەدا سەدام حوسێن فەرمانێكی دەركردبوو هەركەسێك دەستی هەبێت لە دزین و بەتاڵان بردنی شمەكی كوەیت دا سزاكەی مردنە، لەتیف باس لەوە دەكات بۆ ئەوەی شوێنی ئەو زێڕە دزراوانە بشارێتەوە دوای گەڕانەوەی ئەو موقەدەمە لە گەیاندنی بۆ شوێنی دیاریكراو، خودی عەلی حەسەن مەجید فەرمانی كوشتنی ئەو بەرپرسە دەردەكات و هەر ئەو رۆژە بەتاوانی دزینی شتومەك دەكوژرێت. لەتیف دەڵێت لەو چەند رۆژەدا بە فەرمانی من بایی 125 ملیۆن دۆلار پێداویستیمان گواستەوە بۆ كۆشكی ژمارەحه‌وت.

كاتێك هەواڵی ئەوە بڵاودەبێتەوە كە (عودەی سەدام حوسێن) رۆڵی سەرەكی هەبووە لە تاڵانكرنی وڵاتی كوەیت دا، یەكێك لە راوێژكارەكان بە لەتیف دەڵێت: كاری تۆ ئەوەیە كە بچیتە بەردەم تەلەفزیۆن و بڵێیت من بەرپرسێكی سەربازی بووم و لەكوەیت هەستاوم بە دزین و تاڵانی هەندێك شت و مەك، پێچەوانەی فەرمانەكانی سەرۆك كارم كردووە، ئێستەش سزاكەم هەرچی بێت قبوڵی دەكەم، چونكە من تاوانبارم، لەتیف دەڵێت لەناو كۆشكی حه‌وت دانیشتبووم سەیری دانپێدانانەكانی خۆمم دەكرد، كاتێك ئەو قسانە بڵاو بوونەوە خەڵك دڵنیا بوونەوە ئەوەی كە رۆڵی هاوشێوەكەی عودەی تەواو بوو لەبەر ئەوەی بەناوی ئەوەوە دزی كردووە، كوژرا.

ساڵانە لە بەغداد كەرنەڤاڵێكی هونەری بۆ گۆرانی بێژەكانی عێراق ئامادە دەكرا، عودەی فەرمان بە لەتیف دەكات كە بەشدار بێت، لەتیف دەڵێت چوومە ئەو كەرناڤاڵەو كاتێكم زانی بەڕێوەبەری دەزگای هه‌واڵگیری سەبعاوی ئیبراهیم حەسەن(زڕبرای سەدام حوسێن لە دایكەوە)هات، ئەو ئاگاداری هەموو شتەكان بوو، بە توڕەبوونەوە گوتی تۆ چی ئەكەی لێرە، هەستە بچۆ دەرەوە، ئەڵێ‌ منیش گوتم گەورەم پێی گوتووم لێرە بم، بۆیە نەچوومە دەرەوە، كاتێكیش خەڵاتەكانم دابەشكرد تەنها تەوقەكردن بوو، خێرا پاسه‌وانه‌كان دووریان دەخستنەوە.
ئەو روداوە بووە كۆتایی رۆڵی لەتیف، كاتێك دەگەڕێتەوە عودەی پێی دەڵێت كاری تۆ تەواو بوو، دەمەوێت خانەنشینت بكەم، ئەو لەوە ترساوە دەستەواژەی خانەنشین بەمانای كوشتن و كۆتایی هاتنی ژیانی بێت، بۆیە بە ترسەوە لێی دەپرسێت: دەمكوژیت؟ ئەویش دەڵێت: بۆچی بتكوژم؟ تۆ برای خۆشەویستی منی، بەڵام تەنها داوات لێدەكەم كە شكڵی خۆت بگۆڕە، قژ بهێڵەرەوە، هەركەس پرسیاری لێكردی بڵێ‌ لیخۆشبوونم بۆ دەرچووە لە لایەن سەرۆكی فەرماندەوە.

دوای ئەو روداوە بڕی 200 هەزار دیناری عێراقی و ئۆتۆمبیلێكی مارسیدسی پێدەبەخشێت، ئەویش لە ترسی دەركەوتنی راستیەكان دەیباتە بازاڕو دەیفرۆشێتەوە. عودەی بۆ ئەوەی لە داهاتووی دڵنیا ببێتەوە دوو پاسه‌وانی تایبەت بۆ دادەنێت و بەناوی پاسه‌وان چاودێری دەكەن.

هێشتا كۆشكم جێنەهێشتبوو، ئەركەكانم پێنەدەسپێرا، هێزی هاوپەیمانان هێرشیان كردە سەر عێراق، خێزانەكەی سەدام حوسێن روویان كردە وڵاتی ئەردەن، دوای ئەوەش چوونە بەرازیل، عودەی چووە سویسرا، لەوكاتەدا قوسەی سەرۆكی دەزگای هه‌واڵگیری عێراق بوو، دەنێریت بە شوێن لەتیف دا و بانگی دەكات بۆلای باوكی(سەدام حوسێن) ئەویش پێی دەڵێت كە دەبێت ئەركێكی نیشتیمانی جێبەجێ بكات،ئەویش دەڵێت بەسەرچاو، سەدام پێی دەڵێت: حوسێن كامل (ابوعلی) ئیشەكەت پێدەڵیت، كاتێك دەچنە ژوورێكی تر، ئەو پێی دەڵێت: خۆت دەزانیت عودەی رۆشتووە بۆ سویسرا، دەنگۆش بڵاو بوەتەوە، دەبێت ئێمە بچینە بەرەكانی شەڕو لەوێوە ببینرێین و نیشان بدرێین، بۆیە ئەویش رازی دەبێت و دەچنە بەرەكانی شەڕ، لەكاتی گەڕانەوەدا لەبەرچاودێری هێزی هاوپەیمانان رێگە لاوەكیەكان بەكاردێنن، هەربۆیە دەكەونە بەر هێرشی هێزی چەكداری ناوچەكەو تەقەیان لێدەكەن و چەند فیشەكی بەردەكەوێت، ئەو بابەتە بووە مانشێتی زۆرینەی رۆژنامەكانی دونیا، ئەوانەی لە سەدام و رژێمەكەیەوە نوسیبوویان : عودەی سەدام حوسێن بەرەكانی جەنگ بەسەر دەكاتەوە، ئەوانەی نەیاربوون بەو رژێمە بە مانشێتی گەورە نوسیبوویان عودەی كوڕی سەدام حسین لەلایەن چەند چەكدارێكی نەناسراوەوە كوژرا. ئەوان نەیاندەزانی كە عودەی لە سویسرایە، دوای ئەوە سەدام حسین بەپەلە داوا لە عودەی دەكات بگەڕێتەوەو لەسەر تەلەفزیۆن دەربكەوێت بۆ ئەوەی ئەو قسانە كاریگەری لەسەر سوپاكەی نەبێت.

لەتیف دەڵێت: كاتێك هۆشم كردەوە لە نەخۆشخانە بووم، عودەی گەڕایەوەو لەنەخۆشخانە سەردانی كردم، پزیشكەكە گوتی دەبێت پەنجەی ببڕینەوە، عودەی گوتی بڕینەوەی پەنجەی واتە نەمانی تۆ، چۆن  چارەسەری دەكەیت بیكە.

لە مانگی ئازاری 1991 راپەڕین لە باكوورو باشووری عێراق رویدا، قوسەی ناردی بەشوێن لەتیفدا، 250 هەزار دیناری عێراقی و ئۆتۆمبێلێكی ئۆڵدزمۆبێلی پێداوە،  ئەو لەوە تێدەگات كە چوونە دەرەوە لە سیستەمی فەرمانڕەوایی ئەوان واتە كوشتنی حەتمی، بۆیە بڕیار دەدات كە بچێتە دەرەوەی عێراق، بەڵام بۆی نەكراوە، لەتیف باس لەوە دەكات كە ئێوارەیەك ئافرەتێك بانگهێشتی كردووە بۆ ئاهەنگێك، بەڵام ئەو رەتی كردووەتەوە، بۆ رۆژی دوایی عودەی دەنێرێت بە شوێنیدا و كاتێك دەیبینێت پێی دەڵێت (حەیوان هەر حەیوانە) پرسیارم لێكرد لە توڕەبوونەكەی، گوتی تۆ چوویت دەستدرێژیت كردوەتە سەر كچێك، منیش رەتم كردەوە، بەڵام ئەو بە توڕەبوونەوە گوتی یانی ئەو كچە درۆ دەكات و جەنابت راست دەكەیت؟ منیش گوتم: من گیانی خۆمم پێبەخشیویت، ئێستە باوەڕ بە من ناكەیت، فەرمانی كرد و بردمیان بۆ ماوەی دوانزە كاتژمێر لێیان دام، دەم و ددان و لوت و باڵیان شكاندم، كاتێك هێنامیانە دەرەوە عودەی خۆی هات و بە گوێزان سەرو ڕیش و برۆی تاشیم، بردمیانەوە بۆ كۆشكی ژماره‌ حه‌وت و سویچەكانیان پێدام و گوتیان بڕۆ، كاتێك چوومەوە ماڵ كەس و كارم بردمیانە نەخۆشخانەو كەسیش نەیویرا هیچ بڵێت.

مانگی 11/1991 لەگەڵ عودەی تێكدەچن و فیشەكێكی ناوە بە سنگیەوەو جێی هێشتووە، لە رێگەی خزمەكانیەوە چووەتە كوردستان چونكە دەیزانی كە بارەگای ئەمەریكەیكان لە زاخۆ هەیە، كاتێك چووەتە ئەو شوێنەو خۆی دەناسێنێت، ئیتر لەگەڵ ئەمەریكیەكان قسە دەكات كە هەڕەشەی لەسەرە، ئەو دەڵێت: من بەرپرسی ئەمەریكەیكانم گوت كە پێویستم بە پارەیە لە دەره‌وه‌ی بارەگاكە پەیای بكەم و پێویستە بچمە دەرەوە، ئەوانیش رێگەیان داوە بچێتە دەرەوەو لە رێگەی خزمەكانیەوە پارەیەك پەیدا بكات، لەتیف باس لەوە دەكات خزمەكانی خیانەتیان لێكروو و چەند چەكدارێكیان بانگ كردوەو گوایە ئەوانە پێشمەرگەن و دوای لێدان بردوویانەو چەند كاتژمێرێك دووریان خستوەتەوە، بردویانەتە ناوچەی رانیەو لەوێ بردویانەتە ژێر زەمینێك و جل و بەرگەكەیان لەبەر داكەندووەو ئاویان كردووە بەسەریدا و بە گوریسێك بەستویانەتەوەو لێیان داوە، كاتێك پرسیاری كردووە گوتویەتەی ئێمە پێشمەرگەی حیزبی سۆشیالستین، ئەو باس لەوەش دەكات كاتێك عودەی بەو كارەی زانیووە چەند ملیۆنە دینارێك و چند ئۆتۆمبیلێكی لاندكرۆزەری ناردووە بۆ ئەو حیزبە تا بیدەنەوە دەستی ، ئەو دەڵێت یەكێك هاتە لام و كە خۆم دەمزانی پاسه‌وانی عودەی بوون، بەڵام بەرپرسەكان گوتیان ئێمە شتی واناكەین، لەتیف باس لەوەش دەكات كە كوڕێكی گەنج لە زیندان لەگەڵی بووە گوایە سەر بە هێزەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بووە، كاتێك بە كوردی قسەی لەگەڵ دەكات، پێی دەڵێت كە هەواڵی گرتن و شوێنەكە بدات بە پارتی.

لەتیف باس لەوە دەكات كاتێكی زانیووە چەندین ئۆتۆمبێل هاتوون كە ژمارەیان 20-30 ئۆتۆمبێلی پڕ لە چەكدار بوون بە سەرۆكایەتی نێچیرڤان بارزانی، ئەو دەڵێت بە بڵندگۆ بانگیان كردو گوتیان لە تیف لای ئێوەیە و دەبێت بیكەنە دەره‌وە ئەگینا ئەتانكوژین، بەهەرحاڵ بەریاندا و بردیانمە سەڵاحەدین و لەوێوە گوتیان ئەمەریكیەكان تۆیان دەوێت، بە چەندین ئۆتۆمبیل بردمیانە زاخۆ و لەوێوە چاوم كەوتەو بە بەرپرسی ئەمەریكیەكان، سواری هەلیكۆپتەرێكیان كردم و بردمیانە توركیا و لەوێ بەناوی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە بە فڕۆكەی توركی بردمیانه‌ نەمسا، لەوێ لە كەمپێكدا دایاننام تا كاری یاسایم بۆ دەكرێت، لەوێ پێیان زانیم و رۆژنامەكان گوتیان عودەی سەدام حوسێن داوای پەنابەری لە نەمسا كردووە. دوای پێنج رۆژ لەگەڵ خێزانەكەی مافی پەنابەری سیاسی وەردەگرن، ئەو نایشارێتەوە كە زۆرینەی ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كانی جیهان پەیوەندییان پێوە كردووە، بەڵام كاری لەگەڵ كەسیان نەكردووە ، هەر لەوێ دەست بە نوسینی ئەو كتێبەی دەكات كە ناوی (من كوڕی سەدام بووم) كە وەرگێڕدراوەتە سەر 17زمانی جیهانی، چەندین جار هەوڵدراوە بۆ ئەوەی بیكوژن و بیبەن بەڵام نەكراوە، لەتیف باس لەوەش دەكات كە دەستێكی نەناسراو لە نەمسا فڕاندویانە بۆ شوێنێكی نەزانراوو لەوێوە بەهۆی هەڵەی سەربازێكەوە دەرگا بۆ دادوەری ئێشگر دەكاتەوەو بەردەبێت، بەقسەی لەتیف بێت ئەو رۆژەی ئەو لە زیندانە نهێنیەكە ئازاد دەكرێت رێكەوتی هەمان ئەو رۆژە بووە كە عەبدولرەحمانی قاسملۆ كوژراوە و دادوەرەكە هەواڵەكەی پێداوە.

لەتیف باس لەوە دەكات كە باڵیۆزخانه‌ی عێراق چەندین جار پەیوەندییان پێوەكردووە تا هاوكارییان بكات بەڵام ئەو رەتیكردۆتەوە.
دوای ئەوەی نەمسا بەجێدەهێڵیت روو دەكاتە بەریتانیاو لەوێ (بەقسەی خۆی) خەریكی كاری بیناسازی و بزنس دەكات، لەتیف باس لەوە دەكات كە ئەوانەی ئەمڕۆ حوكمی عێراق دەكەن خەڵكانێكی زۆر ئاست نزم و خراپن، ئەو دەشڵێت زۆرینەیان هاتوونەتە نوسینگەكەم و داوی پ50 پاوەن و 100 پاوەنیان لێكردووم، ئەوانە ئێستا حوكمی عێراق دەكەن و من بە ناپاك و خۆفرۆش ناودەبەن، لەگەڵ ئەوەشدا هەركاتێك باس لە سەدام حوسێن و عودەی دەكات دەڵێت (الله یرحمە) واتە خوا لێیی خۆش بێت.

 

لەتیف دەڵێت ئێستا ئەوانە وازم لێناهێنن و كێشەم بۆ دروست دەكەن، لەتیف دەڵێت: من دوژمنم نییە تەنها ئەوانە نەبێت كە ئێستا عێراق بەڕێوە دەبەن و ئەو باسانەشم بە دەزگای هەواڵگری بەریتانی گوتووەو ئەوانیش بە منیان گوتوە ئەوە كاری (ئەحممەد چەلەبی) بووە، ئەو دەڵێت من لە ئێستادا گیرم بە دەست هەردوو هه‌واڵگیری عێراقی و ئەمەریكیەوە خواردووە، بۆیە بەناچاری ڕووم له‌ وڵاتی نەرویژ كردووه‌ و  لەوێش بەناوێكی ترەوە داوای پەنابەریمان كرد و دوای تەنها پێنج رۆژ لە وەرگرتنی پەنابەری دەركەوت كە ئێمە كێین، بۆیە پۆلیس گوتیان پەنابەریەكەتان لێوەردەگیرێتەوەو دەبێت بەناوی خۆتانەوە داوا بكەن. بەڵام كە بۆیان ناكرێت بریار دەدەن بچنە ئیرلەندا.