پرۆژەی نەوشیروان مستەفا

22/04/2021

شوان عەبدوڵا

نوسەری گەورەی کورد (بەختیار علی) لەیەکیک لە  نوسینەکانی دەڵێت؛ هیچ سەرکردەیەک ناتوانیت ئایندەیەکی باشتر بۆ خەڵک بەدیبهێنێت بەبێ خوێندنەوەی میژووی سەد ساڵی رابردووی گەلی کورد.

ئەمە بۆ سەرکردەیەکی وەک کاک نەوشیروان تەواو دروست و لە شوینی خۆیەتی، کە توانای خوێندنەوەی ئٔەو مێژوەی هەبوو توانیبوی لایەنی سیاسی، میژووو کۆمەڵایەتی بە تێگەیشتنکی دروست لیکبداتە و تیبگات, بیکات بە پرۆژەیەکی سیاسی، کە ئەم پرۆژەیە هەر لەسەرەتای دەست کردن بەکاری سیاسی، رۆژنامەوانی و رێکخراوەیی لە تافی لاویەتیەوە کاری لەسەر دەکرد و هەر قۆناغە و بەپێی هەلومەرجی ئەو کاتە بەرنامە و پرۆگرامە سیاسیەکانی لەسەر بنیات دەنا، بەرمەبنای ئەو میژووە لە دواین پرۆژەی سیاسی لە حزبێکی سیاسی کە بزوتنەوەی گۆڕانە بەرجەستەی دەکات، بەجۆرێک هەموو توانا مرۆییەکەی تیدا دەخاتەگەر ئەمە وایکردبوو بەکۆمەڵێک رەهەندی بەهێز ببێتە جێگای ئومێدی زۆرایەتی هاونیشتیمانیان لەناوەوە و دەرەوەی نیشتمان،کە پرۆژەکە لە ئاستی بەرتەسکی حزبی دەربچێت بە شێوازێکی فەرشی هەموو چین و کەرت و توێژەکانی کۆمەڵگە بە پرۆژەیەکی واقعی بیبینن و خۆیان بکەنە خاوەنی تەنانەت جگە لە حزبە سیاسیەکان کۆمەڵگای مەدەنی، میدیا، خەلکی سەربەخۆ و ئاڕاستە جیاوازەکانیش هەر یەکە و بەجۆرێک ویستویانە لە ژێر رۆشنایی ئەم پرۆژە هەمەلایەنە ئاڕاستەی ژیانی سیاسی و رێکخراوەیان بکەن.

پرسیارێکی سادە هەیە لای خەلک ئەوەیە کەی ئەم دۆخە باشدەکرێت؟ کێ دەتوانێت سبەینێیەکی باشتر بە سود وەرگرتن لە دوێنێ دروست بکات ؟ بۆچی ناتوانێیت تەجاوزی ئەم قۆناغە لە حکومرانی خراپ بکرێت؟ بۆچی مێژوو بەردەوام خۆی دووبارە دەکاتەوە لە قاڵبی مەرگەساتی حکومڕانی؟.

بۆ گەیشتن بە وەڵامی ئەم پرسیارانە دەگەڕێینەوە بۆ قسەکەی بەختیار لی ئایا کێ توانیویەتی میژووی ئەم سەد ساڵە بخوێنێتەوە و پڕۆژەی لەسەر بنیات بنێت، ئەمە تەنها لە کەسایەتی و پڕۆژەکەی نەوشیروان مستەفا بەدیدەکرێت ئەگەر ئەم پڕۆژەیە بە ئەقلێکی کراوە و دوور لە تەنگژە و بارگرژی حزبی وەربگیرێت و کاری لەسەر بکرێت، ئەوە دەرچەیەکی فراوان و زۆر باشە بۆ ئایندەیەکی باش.

لەماوەی رابردوو پەیوەندی حکومەت لەناوخۆیی و لەگەڵ بەغداد و وڵاتانی ئیقلیمی و جیهانی بەچەندین هەوراز و نشێو تێپەریوە، چەندان دەرفەتی گەورە بۆ کورد هاتۆتە بەردەست و خۆمان لەبارمان بردوە هۆکارەکەی ئەوەیە بەرژەوەندی حزبی و کەسی لە پێش پرۆژەی نیشتیمانی دانراوە وایکردوە قوربانی یەکەم هاوڵاتیان بن بەپێچەوانەی پرۆژەکەی کاک نەوشیروان، کە هەمیشە هاوڵاتی تێیدا سەنتەرە خەمی گشتی لە ریزی پێشەوە بووە.

پرۆژەکەی کاک نەوشیروان ئیشکردنە لەسەر چەند ئاستێک، کە سیاسی و کۆمەڵایەتی، دارایی، سەربازی و بونیاتنانی تەنمیەی بەشەری ئامادەگی فراوانی هەیە لەگەڵ ئەوەی پایەکانی وڵاتی بە بەهێزی داناوە کاری بەردەوامی لەسەر توانا مرۆیەکەوە بەجۆریک تان و پۆی ئەم بابەتەی کردوە، کە جێگای هەڵوەستە لەسەرکردنی هەموو ئەوانەیە، کە دەیانەویت ئەم دۆخە بەهەموو فاکتەرەکانی تیپەرێنن، لە بونیاتنانەوەی تاکی  کورد، بۆ سەرپێخستنی گەورەترین گۆڕانکاری جۆری و بابەتی بۆ ئایندەیەکی باش لێرەدا تیگەیشتووە بۆچی بە درێژایی میژوو کورد نەیتوانیوە ببێتە خاوەن تاکێکی بەهێزی خاوەن بڕوایەکی دامەزراو بۆ بەرگریکردن لە دەستکەوتەکانی، کە خۆی لەبەشێکی زۆری دەستکەوتەکانی ئەمڕۆ بەشداریەکی کارای لە بەدەستهێنانیان هەبووە قوربانی گەورەی لەپێناو داوە کە هەمیشە دەیوت ئەوەی بەدەست هاتووە کۆی گەل و نیشتیمان لەپێناویدا توشی سەختی و ئازاری زۆر بۆتەوە ئێستا کاتیەتی خزمەت بکرێن، ئەو کە دەیەوێت پایەکانی دەوڵەتێکی بەهێز ببەستێتەوە بە تاکێکی بەهێز و ئابوری بەهێز، سوپای بەهێز و هێزی سیاسی یەکگرتوو، کە ئەمە هەرگیز بەدینایەت ئەگەر ئەو مێژووە  دەستکردە جێنەهێلین، کە دەیان ساڵە هاوڵاتیان قوربانی یەکەم و کۆتاین تیدا وە دەستەیەک لە خەڵکی فاسد و مشەخۆر بوونەتە دەرد بۆ رێگری و سەرپێخستنی ئەم پڕۆژەیەی کە خۆیان و هاوڵاتیانیش دەزانن کردنەوەی دەرگایەکە بەسەر ژیانێکی نوێدا.


ئێستا کاک نەوشیروان نەبوونێکی فیزیکی هەیە، بەڵام لەگەڵ دروست بوونی هەر قەیرانێکی نوێ و دووبارە بوونەوەی قەیرانەکان چارەسەرەکانی دێنەوە بەردیدی هاوڵاتیان و خەمەکانی بۆ کۆمەڵگا دەبنەوە خەمی هەمووان، تێڕامان لەسەر پرۆژەکەی دەبێتەوە ئاواتی بەدیهاتنی هەموو ئەوانەی بەدوای سبەینێەکی باشتر دەگەڕێن.

ئەو هەموو سازشکردنە بۆ بەغداد و وڵاتانی ئیقلیمی و ململانێی ناشەریفانەی ناوخۆیی وە  گەیشتنی بیروڕای  زۆربەی کاربەدەستان بە خراپەکاری لە حکومڕانی رابردوو دەتگەیەنێت بەو بڕوایەی تا ناوخۆی هەرێم بەهێز نەکرێت و چاکسازی و پاکسازی نەکرێت کۆمەڵگە لەسەر ئەساسێکی راست بنیات نەنرێت ئەوە هەر خولانەوەیە لەدەوری بازنەدا ئیتر پرۆژە فراوانەکەی نەوشیروان مستەفا کارکردنە لە دەرەوەی هەموو بازنەکان و فراوانکردنی هێڵە راستەکان و  ئاستیکی بەرزتر لە حکومرانی و دادپەروەری لە بەریوبردن.

ئەوان دەیانەوێت تاچەند دەیەی تر ئاوا بەردەوام بین تاکەی بمانەوێت ئەو رێگایانە تاقیبکەینەوە کە تاقیکرانەوە، ئەو رێگایانە بگرینەبەر، کە زۆربەی جار تەی کراون و هیچمان بەدەست نەهێنا وە تاکەی ئەو مامەڵەیە ناوەستێنن، کە جگە لە نەهامەتی هیچی بەرهەم نەهێنا بۆچی ئەو سازشە نەگۆرین بۆ سارێژکردنی برینەکان ئەمانە هەمووی لە بۆتەیەکدا چارەسەری واقعی و ئاسانی بۆ دانراوە لە پرۆژە فراوانەکەی نەوشیروان مستەفا ئەوەی لەسەر ئێوە پێویستە باوەر هێنانە بە پرۆژەیەک جگە لە خەمی هەمووان هیچی تری ناوێت خەباتی نیوسەدە لە هەوڵ و ماندوبون بۆتە پرۆژەیەک لە ئێستا و داهاتوو بەردەستە بەم شێوازەی ئێستا کەس ناتوانیت کارێکی جیاوازمان پێشکەش بکات لەبەر ئەوەی ئەو لەدەستپێکردن و بەردەوامی پرۆژەکەی مەجالی جیاوازی نەهیشتۆتەوە و هەموو تەمەنی خۆی پێشکەشی بە ئەنجامگەیاندن و ئەنجامگیری پرۆژەکە کرد.

تاوەکو ئێستاش بە شێوازی جیاواز لە ئاستی جیاواز هەوڵ بۆ بەدیهێنانی ئەو پرۆژەیە دەدرێت و بۆتە بەشێک لە چارەسەر خەلکێکی زۆر هیوای گەورەی لەسەر هەلچنیوە دەزانن زیندویەتی پرۆژەکە بەردەوامی هەیە و لەهەر ساتێک بێت دەبێت بە رێگەچارەی  کۆتایی خۆشبەختانە لەگەڵ تیپەربوونی کات پشتیوانانی زیاتر دەبن.